روز: تیر ۷, ۱۴۰۴

تعریف

در یک تعریف بسیار ساده، روانپزشکی (به انگلیسی Psychiatry) شاخه ای از پزشکی است که وظیفه تشخیص و درمان بیماری های روانی را برعهده دارد. در چنین تعریفی به دلیل نامشخص بودن مرز بندی برخی از بیماری های روان حیطه عملکرد روانپزشکی معین نمیشود. علاوه بر این در کار رایج روانپزشکی بسیاری از بیماران یافت می شوند که کسالت روانی آنها ناشی از بیماری های جسمی است و نمی توان به دلیل آنکه عامل ایجاد علائم روانی ،بیماری جسمی است آن را در حیطه روانپزشکی ندانیم.

تعریف سبب شناسی

بر اساس یک تعریف، روان‌پزشکی شاخه‌ای از پزشکی است که به تشخیص و درمان اختلالات رفتاری، فکری و احساسی می‌پردازد؛ مخصوصاً اختلالاتی که هنوز علت مشخص جسمی یا زیستی برای آن‌ها پیدا نشده.

اما این تعریف چند مشکل دارد:

1. این تعریف آن دسته از اختلالات روانی را که به دنبال بیماری‌های جسمی به‌وجود می‌آیند نادیده می‌گیرد، در حالی که روان‌پزشکی با آن‌ها هم سروکار دارد.
2. اگر قرار باشد فقط بیماری‌هایی را روان‌پزشک درمان کند که علت جسمی‌شان نامشخص است، پس هر وقت علت یک بیماری کشف شد، باید آن بیماری از حوزه روان‌پزشکی خارج شود. اما در عمل چنین کاری انجام نمی‌شود.

مثلاً:
امروزه اطلاعات ما درباره علت اختلالات اضطرابی خیلی بیشتر از گذشته است، ولی این اختلالات هنوز هم جزو مسئولیت‌های روان‌پزشکی محسوب می‌شوند و توسط روان‌پزشکان درمان می‌شوند.

تعریف جامع

در این تعریف، روان‌پزشکی شاخه‌ای از پزشکی است که به تشخیص و درمان رفتارهای ناسازگار یا مشکل‌ساز (غیرتطابقی) می‌پردازد. منظور از رفتار غیرتطابقی، رفتاری است که باعث کاهش عملکرد فرد در زندگی شخصی یا اجتماعی شود، یا برای خودش رنج و ناراحتی روانی ایجاد کند. طبق قراردادهای علمی، بعضی از این رفتارهای ناسازگار وقتی با هم دیده شوند، در قالب بیماری‌های روانی شناخته می‌شوند.
مثلاً اگر کسی دچار غم شدید، اختلال در خواب، مشکل در اشتها، بی‌انگیزگی و ناتوانی در لذت بردن از زندگی باشد، ممکن است اختلال افسردگی تشخیص داده شود. گاهی هم ممکن است فقط یک رفتار ناسازگار در فرد دیده شود که به تنهایی باعث اختلال در عملکرد او شده، ولی چون با علائم دیگر همراه نیست، نمی‌توان آن را به عنوان یک بیماری روانی مشخص طبقه‌بندی کرد. با این حال، چنین رفتاری هم در حیطه کار روان‌پزشکی قرار می‌گیرد و نیاز به بررسی و درمان دارد.

در نهایت خوب است به درمان در روان پزشکی پرداخت.

پس درمان در روان‌پزشکی نیز مثل بقیه شاخه‌های پزشکی، تعریف متفاوتی ندارد.
یعنی هر روشی که بتواند بیماری را بهبود دهد یا عوارض آن را کم کند، درمان محسوب می‌شود؛
البته به شرطی که اثر مثبت آن روش در مطالعات علمی معتبر (کارآزمایی‌های بالینی) ثابت شده باشد.منظور از این شرط آن است که تأثیر درمان باید واقعی باشد، نه فقط به خاطر تلقین یا اثر دارونما (پلاسیبو).

برگرفته شده از سامانه آموزش آنلاین سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران